Sáng ngày 23/11, chính phủ đã trình Quốc hội “Luật Công nghiệp Công nghệ Kỹ thuật số”, trong đó bao gồm các chương quy định về tài sản kỹ thuật số và tài sản mã hóa.
Dự thảo nêu rõ tài sản số là tài sản vô hình, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số trong môi trường điện tử, được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và chứng nhận bằng công nghệ số và được bảo vệ bởi luật dân sự, luật sở hữu trí tuệ. Luật tài sản và các luật khác có liên quan.
Tài sản tiền điện tử là một loại tài sản kỹ thuật số được tạo, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và chứng nhận bằng công nghệ chuỗi khối, công nghệ sổ cái phân tán hoặc các công nghệ kỹ thuật số tương tự khác.
Khi thay mặt Chính phủ đọc đề xuất, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, dự luật quy định nhiều nguyên tắc xác định tài sản số, bao gồm: thể hiện dưới dạng dữ liệu số xác định quyền sở hữu; ; có giá trị kinh tế; không gắn liền với tài sản vật chất tồn tại và hoạt động; đảm bảo tính toàn vẹn, bảo mật;
Theo dự thảo, quản lý tài sản số bao gồm các quy định về quyền sở hữu, chuyển giao và sử dụng tài sản số; các quy định về thuế, tài chính; các quy định về bảo mật, an ninh thông tin, an ninh mạng, sở hữu trí tuệ, bảo vệ người tiêu dùng… . ; Quản lý vòng đời;
Phó Thủ tướng Lê Thành Long. hình ảnh: phương tiện truyền thông quốc hội
Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Giám đốc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý tài sản số thuộc ngành, lĩnh vực, khu vực quản lý của mình theo quy định của pháp luật. Căn cứ tình hình thực tế, Chính phủ đã ban hành quy định chi tiết về các loại hình, tiêu chuẩn, nguyên tắc quản lý tài sản số, các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản số cũng như quyền và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Lê Quang Huy, Chủ tịch Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cho biết sau khi xem xét việc quy định về tài sản kỹ thuật số trong dự luật là cần thiết. Tuy nhiên, quản lý tài sản kỹ thuật số là một vấn đề mới và phức tạp và do đó cần được xem xét cẩn thận. Đặc biệt, chính phủ cần nghiên cứu phân loại tài sản kỹ thuật số và xây dựng các quy định quản lý tương ứng.
Ngoài ra, dự luật cũng cần đưa ra các quy định bổ sung về quyền sở hữu, thừa kế và sử dụng; các biện pháp bảo mật, giao dịch tài sản số, xử lý khiếu nại của người dùng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ phù hợp với thông lệ quốc tế, giao dịch thuận tiện, chống rửa tiền; tính minh bạch của thị trường.
Hồi tháng 4, ông Cao Đăng Vinh, Phó phòng dân sự, Bộ Tư pháp, cho biết trên thế giới vẫn còn nhiều quan niệm khác nhau về tài sản ảo, tiền kỹ thuật số và tiền điện tử. Các nước có cách tiếp cận khác nhau. Ví dụ, Hoa Kỳ chưa ban hành khung pháp lý riêng cho tiền ảo và tài sản ảo mà đã thông qua luật đặc biệt để quản lý chúng.
Ông Vinh đánh giá tài sản ảo, tiền ảo “tiềm ẩn nhiều rủi ro, dễ bị khai thác, chiếm dụng” nhưng Việt Nam chưa có quy định cụ thể và không coi tiền điện tử là tài sản.
Vì vậy, ông Vinh cho rằng cần thiết lập khung pháp lý để quản lý tài sản ảo, tiền ảo trong tương lai. “Cần có quy định để cấm các hành vi rủi ro hoặc sử dụng tiền ảo, tài sản ảo”, ông Vinh nói và cho biết thêm Bộ Tư pháp sẽ chịu trách nhiệm rõ ràng hơn khi Bộ Tài chính đưa ra khuyến nghị cụ thể.
Các loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin và Ethereum được coi là tài sản ảo phổ biến. Nhưng Việt Nam chưa có định nghĩa cụ thể. Các quy định mới hiện đề cập đến khái niệm tiền điện tử gắn liền với tiền tệ fiat, dưới dạng thẻ trả trước của ngân hàng và ví điện tử.
Vào tháng 2, chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Tài chính nghiên cứu và phát triển khung pháp lý để cấm hoặc quản lý các tài sản ảo và các tổ chức cung cấp dịch vụ cho những tài sản này, hoàn thành vào tháng 5 năm 2025. Điều này nhằm hạn chế rủi ro rửa tiền và tài trợ khủng bố liên quan đến các tài sản đó.
Theo dữ liệu tháng 9 năm 2023 từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), Việt Nam đã nhận được tiền ảo trị giá tương đương gần 91 tỷ USD trong một năm (tháng 10 năm 2021 đến tháng 10 năm 2022). Trong số này, các hoạt động bất hợp pháp trị giá 956 triệu USD.
