Vietnam GameVerse 2024 diễn ra trong hai ngày cuối tuần (11-12/5). Sau lần đầu tổ chức vào năm 2023, sự quay lại của mùa hai đánh dấu cột mốc GameVerse chính thức trở thành sự kiện thường niên, ngày hội mong đợi nhất năm của những người yêu game, làm game.

Hai lần phát biểu mở màn cho hai mùa, ông Lê Quang Tự Do đều dùng từ: “xúc động”, nhưng sắc thái có phần khác biệt. Ở năm đầu tiên, Cục trưởng Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử xúc động vì chứng kiến sự kiện mang tính lịch sử, những ông lớn đầu ngành lần đầu ngồi chung. Còn đến mùa thứ hai, vị trưởng ban tổ chức xúc động vì sự kiện nhân rộng quy mô, hấp dẫn được những đại gia quốc tế, tác động đến chính sách để có cơ chế riêng hỗ trợ ngành.

“Game Việt tuy vẫn ở bước đầu nhưng đã qua giai đoạn khó khăn. Đây là thời cơ để tăng tốc, chung tay biến giấc mơ tỷ đô thành hiện thực”, Cục trưởng nhấn mạnh nhiều lần thông điệp này, như một cách tổng động viên toàn ngành.

Những con số kỷ lục

Chương trình mùa hai phá vỡ mọi kỷ lục của năm đầu tiên. Số lượt người tham dự đạt 40.000 – tăng 10.000 so với năm 2023. Các doanh nghiệp xuất hiện, đồng hành tại ngày hội cũng tăng gấp ba lần. Đặc biệt, GameVerse trở thành điểm đến của doanh nghiệp toàn cầu với số lượng đơn vị quốc tế tăng gấp 5 lần.

Game Expo: Sài Gòn tháng 5, trời nắng đổ lửa. Bất chấp sức nóng, hàng chục nghìn người gồm các nhà quản lý, lãnh đạo doanh nghiệp, vận động viên Esport, game thủ… đổ về nhà thi đấu Phú Thọ, phủ kín không gian 5.000 m2 trong nhà lẫn ngoài trời. Có những bạn trẻ vượt hàng trăm km, lần đầu đến Sài Gòn. Nhiều game thủ xếp hàng hơn 10 tiếng, đứng sẵn ở quầy check-in từ 19h hôm trước với ba lô chất đầy vật dụng cá nhân, để trở thành người sớm nhất vào cổng.

Chưa đến 8h, dòng người đã kéo dài hàng chục mét. 9h, khi cổng chính mở ra, hàng nghìn game thủ tiến vào sự kiện một cách nhịp nhàng, trật tự. GameVerse 2024 gấp đôi quy mô khi có thêm khu Wonderland, bên cạnh Game Expo như ở năm trước. Hai phân khu này quy tụ 50 gian hàng và gần như luôn chật kín người đến trải nghiệm, tham gia minigame, checkin nhận quà.

Gần 200.000 phần quà phát ra với đa dạng thể loại: iPhone 15 Pro Max, màn hình LG, tai nghe Logitech, thú bông, móc khóa, bình giữ nhiệt, vật phẩm game, code ưu đãi… Các thử thách nhận quà cũng muôn vẻ, từ quét mã QR đến quyết đấu trong game. Một số gian hàng còn sáng tạo thêm các trò minigame để bạn trẻ khoe tài lẻ, giải đố.

Điểm đặc biệt, những gian hàng phát quà giá trị lớn, thu hút đông đảo game thủ nhưng vẫn diễn ra một cách trật tự. Người tham gia luôn có ý thức xếp hàng, kiên nhẫn chờ đến lượt. Thậm chí ở gian VNGGames, các bạn trẻ ngồi bệt trên sàn, tạo không gian để người đến sau vẫn có thể tham gia trò chơi.

“Bất ngờ trước tinh thần rực lửa của người Việt cho ngành game”, là nhận xét đến từ Giám đốc Apple Store, Riot, Google, Meta, sau hai ngày hòa mình vào không khí GameVerse.

Còn với ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT, ngày hội vượt mọi kỳ vọng, thể hiện ánh mắt tích cực của xã hội với ngành. “Giải trí, thể thao điện tử sẽ là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế số”, ông đánh giá.

Chương trình thu hút giới trẻ và cả những chuyên gia với “mái tóc hai màu”, là điểm tạo chú ý với ông Nguyễn Vũ Tiến, Giám đốc phát triển trò chơi trực tuyến tại VNG Zingplay Game Studios. “Sự đa dạng này tạo nên một không khí hừng hực và hấp dẫn lạ thường”, ông nói.

Diễn đàn Game Việt: Sân khấu chính của ngày hội là nơi các diễn giả, gồm lãnh đạo cơ quan quản lý, đại diện các doanh nghiệp đầu ngành, chia sẻ 9 bài tham luận, mổ xẻ những vấn đề nóng xoay quanh sự phát triển của thị trường.

Các phiên thảo luận kéo dài trong suốt ba giờ, hấp dẫn người nghe bằng những con số đáng tự hào của ngành game Việt: top 5 lượt tải toàn cầu, hơn 35.000 nhà lập trình game… Những tràng pháo tay liên tục vang lên khi các chuyên gia từ Google, Meta, Roblox… nói về những cột mốc trong năm qua, chiến lược trong thời gian tới.

GameHub lần đầu diễn ra, thu hút hàng chục hồ sơ ở vòng đề cử. Đến chung kết, top 6 với đa dạng thể loại, từ kinh dị đến giáo dục, thể hiện sức sáng tạo và năng lực làm game không thua kém các công ty lớn trong khu vực.

Giải thưởng Game Việt Nam – Vietnam Game Awards 2024 (VGA) năm nay hút 300 đề cử, gần 800.000 lượt bình chọn chỉ trong vòng hai tháng vinh. Chương trình vinh danh 4 nhóm hạng mục: The Golden Galaxy (game được phát hành tại Việt Nam), The Golden Sun (game Việt), The Golden Star (thể thao điện tử) và The Golden Gear (dịch vụ, thiết bị liên quan tới game). Điểm mới của năm 2024 là có riêng nhóm hạng mục cho game Việt: The Golden Sun; thêm giải thưởng Nhà mạng được game thủ yêu thích nhất.

Đấu trường Game Arena với ba phiên so tài, thu hút hàng nghìn khán giả theo dõi, cổ vũ. Cosplay Workshop có sự hiện diện của hai cosplayer quốc tế đến trò chuyện, tham gia minigame cùng hàng trăm fan Việt. Cosplay Contest chứng kiến màn trình diễn top 10, lựa chọn từ 45 bài dự thi ở vòng sơ loại.

Sự thay đổi ngoạn mục của ngành game Việt

Cùng với những kỷ lục về số lượng tham gia, Vietnam GameVerse 2024 còn góp phần tạo nên sự thay đổi ngoạn mục cho ngành công nghiệp game.

Sau một năm kể từ lần đầu ngồi chung, các ông lớn trong ngành gắn kết chặt chẽ hơn, tạo lực đẩy để game Việt trỗi dậy trên chuỗi giá trị toàn cầu. Điểm lại những dấu mốc của năm qua, ông Lê Quang Tự Do cho biết, Bộ phối hợp với các đơn vị xây dựng chương trình đào tạo với giáo trình thực tiễn, cập nhật. Đơn cử, hệ cử nhân chính quy tại Học viện Bưu chính Viễn thông, chương trình dạy nghề tại VTC, nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai.

Lớn hơn, các đơn vị cùng xây dựng một nền tảng về chính sách mới cho game. Ông cho biết, trước đây nhiều người nhìn nhận game là ngành nghề cần hạn chế, chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để hạn chế phát triển. Tuy nhiên, đây là quan điểm không đúng. Bộ đã thuyết phục được Chính phủ coi đây là ngành tiềm năng, cần bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt và có những ưu đãi riêng để phát triển. “Điều này ý nghĩa to lớn”, ông lý giải.

Sự kết nối cũng mạnh mẽ hơn, giữa các doanh nghiệp trong nước với đơn vị quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài để phát triển ngành game. Các nhà làm chính sách mất nhiều công sức để thuyết phục đối tác như Apple, Google, Meta… đến GameVerse để nhìn thấy bức tranh sống động của thị trường Việt.

Trên sân khấu Game Hub lần đầu diễn ra, giới khởi nghiệp, bán chuyên, sinh viên làm game nhận trợ lực từ các đại gia trong ngành để tăng tiếp cận cộng đồng. Ở khán đài, dù đèn sâu khấu đã tắt, các startup vẫn say sưa trò chuyện với Google, FPT, VNG, Topebox, Gamota… tìm lời khuyên về cách khai phá thị trường.

“Đã có những bản hợp đồng, cam kết được đưa ra trong chảo lửa Phú Thọ, giữa bầu không khí bùng nổ của hàng vạn game thủ”, ông Tự Do nói.

Một sự thay đổi nữa là những định kiến về game dần thoái lui. Trò chơi trực tuyến không còn bị định nghĩa: thứ gây nghiện. Ngược lại, đây là một ngành nghề tạo ra thu nhập, doanh thu, mang ngoại tệ về cho đất nước. Suy nghĩ chung về game tích cực hơn, mang hàm lượng công nghệ cao, kết hợp khoa học lẫn nghệ thuật.

Góp phần cởi bỏ định kiến là những giải pháp từ Bộ nhằm hạn chế mặt trái, xây dựng cộng đồng lành mạnh. Thay vì manh mún và đơn lẻ, sự định hướng cùng hỗ trợ từ cơ quan quản lý giúp toàn ngành xây dựng nền tảng, đi từ gốc rễ đào tạo đến đến sản xuất, phát hành.

Ông Nguyễn Vũ Tiến, Giám đốc phát triển trò chơi trực tuyến tại VNG Zingplay Game Studios đánh giá, dấu hiệu rõ ràng nhất của việc định kiến dần xóa nhòa là khi nhiều phụ huynh đưa con đến dự buổi hướng nghiệp về ngành game của Học viện Bưu chính Viễn Thông vào tháng 3 vừa qua. Họ không chỉ đến để nhận thông tin mà trước đó đã nghiên cứu kỹ, am hiểu về ngành nghề, mức đãi ngộ, cơ hội đào tạo. Nghĩa là góc nhìn của bậc phụ huynh đã hoàn toàn thay đổi, họ tin rằng đây là hướng đi tiềm năng, một công việc mang lại tương lai tốt đẹp cho con cái.

Đồng tình, ông Nguyễn Ngọc Bảo – Tổng giám đốc Tổng công ty Truyền thông đa phương tiện VTC mô tả: “Game không chỉ để chơi mà còn là một xã hội thu nhỏ, nơi con người học hỏi, trải nghiệm những cái mới, sau đó áp dụng vào thực tiễn”.

Những bước chuyển mình đó giúp Việt Nam được Google đánh giá “tiềm năng nhất khu vực” khi có lượng người dùng đông đảo, đội ngũ lập trình sáng tạo và cởi mở, cơ sở hạ tầng sẵn sàng thử nghiệm công nghệ, luôn bắt kịp xu hướng. Quan trọng hơn hết là cơ quan quản lý hỗ trợ về chính sách, cơ hội hợp tác và mở rộng hạ tầng. Theo thống kê từ Google, Việt Nam đứng thứ hai ở khu vực châu Á Thái Bình Dương về doanh thu từ bên mua và bên bán; đứng thứ tư về lượt tải ứng dụng.

Thêm vào đó, về cơ cấu dân số, đất nước hình chữ S chạm đến quy mô 100 triệu dân, trở thành một trong 15 quốc gia có dân số lớn nhất thế với. Việt Nam còn nằm trong thời kỳ dân số vàng với 62% người trong độ tuổi 15-45 – nhóm có khả năng lao động, chi tiêu và tham gia các loại hình dịch vụ giải trí. Nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc… đã có bước phát triển kinh tế “thần kỳ” trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng.

Tháng 1 năm nay, toàn quốc có 78,44 triệu người dùng Internet với tỷ lệ thâm nhập 79,1% tổng dân số. Việt Nam còn được xếp hạng thứ 5 ASEAN về chỉ số sẵn sàng AI toàn cầu. Năm ngoái, 5G chính thức thương mại hóa, nâng cấp cho trải nghiệm chơi game.

Tăng tốc đến cột mốc tỷ đô

Vietnam GameVerse 2024 còn là nơi các ông lớn trong ngành cùng hiến kế cho chiến lược tương lai, thúc đẩy trình phát triển ngành công nghiệp giá trị cao. Theo ông Lê Quang Tự Do, năm ngoái, chúng ta đã dám mơ về doanh thu tỷ USD. Đến nay là thời điểm chín muồi để chung tay biến giấc mơ thành hiện thực, cần đến sự tăng tốc của mọi mảnh ghép trong hệ sinh thái.

Bà Emily Nguyễn – Giám đốc Kinh doanh Google Ads, Gaming và Apps tại thị trường Việt Nam phân tích, để hình thành một nền công nghiệp cần nhiều yếu tố: nhà nước, thu hút nhân tài, vốn. Một số quốc gia, các nhà phát triển được giảm thuế, hỗ trợ về nền tảng, công nghệ. Đây có thể trở thành bài học tham khảo cho Việt Nam. Về nhân tài, cần tiếp tục đẩy mạnh đào tạo trong nước, thu hút tri thức quốc tế thông qua lương thưởng, môi trường, thậm chí cấp visa. Muốn gọi vốn, trước tiên hãy có sản phẩm tốt, rồi mọi thứ sẽ đến.

“Sản phẩm tốt” cũng là trăn trở của tất cả đơn vị sản xuất, phát hành. Thách thức của ngành game là chất lượng các trò chơi và ứng dụng của Việt Nam còn thấp, vòng đời ngắn (chỉ bằng 2/3 với mức trung bình của vòng đời các trò chơi toàn cầu). Việc eCPM (kiếm tiền qua quảng cáo) với 10% doanh thu của nhà phát triển đến từ quảng cáo trong ứng dụng cũng là một điểm trừ trong sự phát triển của ngành, theo đại diện Google.

Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Ngọc Bảo – Tổng giám đốc Tổng công ty Truyền thông đa phương tiện VTC nêu: “Đào tạo là việc đầu tiên phải làm”.

Ngay trong Vietnam GameVerse 2024, những hoạt động thúc đẩy đào tạo đã diễn ra. Trung tâm đào tạo VTC Game Academy chính thức ra mắt. Trung tâm này hợp tác Học viện Bưu chính viễn thông, Cao đẳng Thông tin và Truyền thông cùng ông lớn công nghệ trên thế giới như Google để xây dựng chương trình đào tạo nhân sự cho ngành game.

Cùng lúc đó, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông giới thiệu chương trình đào tạo chính quy về Thiết kế và Phát triển Game. Học viện cũng công bố hợp tác với các doanh nghiệp tiêu biểu để ngành học bám sát thực tiễn, nhu cầu thị trường. Các doanh nghiệp còn cam kết đồng hành qua các gói học bổng, cung cấp cơ sở vật chất, hỗ trợ đầu ra qua hoạt động hướng nghiệp, tuyển dụng, triển khai dự án… Ngoài ra, công ty Cổ phần Trực tuyến Gosu và Metaverse Lab ký kết triển khai trò chơi điện tử ở thị trường trong nước, quốc tế.

Để góp phần hỗ trợ các startup, nhiều doanh nghiệp đầu ngành nêu bài học kinh nghiệm trong nhiều thập kỷ qua.

Ông Zuy Nguyễn – Cố vấn Phát triển thị trường quốc tế, Game và Ứng dụng, phụ trách Thị trường Đông Nam Á, Google châu Á – Thái Bình Dương cho biết tập đoàn đã vẽ hành trình “từ gieo hạt đến thu hoạch”. Năm 2023, đơn vị bắt đầu hành trình qua việc thúc đẩy marketing thu hút người dùng, đa dạng hóa sản phẩm, danh mục ứng dụng. Năm 2024 bước vào giai đoạn nuôi dưỡng bằng cách tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào ứng dụng, nâng cao chất lượng game và ứng dụng. Đến 2025, Google thúc đẩy tăng trưởng gồm tăng tốc Chương trình Cá Voi, nuôi dưỡng các trò chơi hàng đầu cho IAP. Và 2026 chính là thời điểm thu hoạch, gia tăng doanh thu trên mỗi game, ứng dụng.

Ông Nguyễn Vũ Tiến, Giám đốc phát triển trò chơi trực tuyến tại VNG Zingplay Game Studios gợi ý: game chính là quá trình thú vị hóa mọi hoạt động của cuộc sống, từ giải trí, giáo dục, tập luyện, thậm chí cả việc mua hàng, di chuyển. Gần hai thập kỷ, đơn vị tập trung phát triển con người, trang bị kỹ năng để thế hệ trẻ tham gia ngành công nghiệp game. Như người học kỹ thuật sẽ tham gia lập trình; khối thiết kế đảm nhận Visual Arts; học kinh tế đưa vào thiết kế game. Bằng cách này, từ định kiến “làm chuyện lông bông”, game được nhiều người ủng hộ, dám thử sức.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo nêu ý kiến rằng các studio cần có sự liên kết với nhau để cùng thực chiến. Từ những kinh nghiệm thực chiến mới đúc kết ra bài học. Lãnh đạo VTC kêu gọi “đừng ngại chia sẻ” vì tri thức cộng hưởng với tri thức sẽ tạo nên sức mạnh.

Đồng tình, ông Khôi Lê – Giám đốc quốc gia thị trường Việt Nam của Tập đoàn Meta khuyến khích các nhà phát triển tìm kiếm những nền tảng đông đảo người dùng để từ đó dễ tiếp cận thị trường. Như trên Meta hiện có 57,5 triệu người đã và đang chơi game, trong đó 93% người chơi game trên điện thoại di động, 56% người chơi trả phí. Đơn vị còn có dịch vụ, phần mềm hỗ trợ; quỹ tư vấn gọi vốn… tạo bàn đạp cho startup phát triển.

Tận dụng sức mạnh từ công nghệ mới, ví dụ AI, cloud, học máy (ML)… cũng giúp các đơn vị tăng lợi thế. Công nghệ giúp nhà phát triển rút ngắn quá trình viết code, thiết kế nhân vật và nghệ thuật, sáng tạo cốt truyện – bản địa hóa, viết đối thoại NPC, tạo nhạc – lồng tiếng, tích hợp ứng dụng GenAI… từ đó rút ngắn khoảng cách giữa các nhà phát triển game Việt Nam với thế giới.

Ngày hội khép lại, ông Lê Quang Tự Do khẳng định với giọng điệu đầy sự chắc chắn: “Tất cả điều này khiến tôi vững tin ngành game Việt sẽ phát triển xứng với tiềm năng”. Đi qua những ngày đầu chập chững dò đường, ngành công nghiệp game Việt gần thành hình, bài bản, hội tụ đầy đủ mảnh ghép quan trọng. Cùng với sự đồng lòng mà cộng đồng đem đến Vietnam GameVerse, giấc mơ dù lớn đến đâu cũng sẽ đến ngày trở thành hiện thực.

Nội dung: Thảo Nguyên, Ảnh: Quỳnh Trần – Thanh Tùng